PHÒNG, CHỐNG BỆNH CHIKUNGUNYA VÀ CÁC BỆNH LÂY TRUYỀN TỪ MUỖI

Bệnh Chikungunya là một bệnh truyền nhiễm do muỗi Aedes mang virus gây ra, với triệu chứng điển hình là sốt cao, đau khớp dữ dội kèm phát ban. Dù tỷ lệ tử vong không cao, nhưng bệnh có thể gây biến chứng nghiêm trọng và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe người mắc. Chính vì mức độ lan truyền nhanh và khả năng bùng phát thành dịch, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp chikungunya vào nhóm bệnh nguy hiểm cần được giám sát chặt chẽ.

* Đường lây truyền của Chikungunya

- Virus Chikungunya (CHIKV) chủ yếu lây truyền qua vết đốt của muỗi Aedes (Aedes aegypti, Aedes albopictus) mang mầm bệnh. Quá trình lây nhiễm diễn ra theo cơ chế sau:

- Tiếp nhận virus: Muỗi chưa nhiễm bệnh hút máu từ người đang trong giai đoạn viremia (virus CHIKV lưu hành với nồng độ cao trong máu).

- Nhân lên trong muỗi: Virus nhanh chóng xâm nhập vào cơ thể muỗi, nhân lên tại các mô, sau đó di chuyển đến tuyến nước bọt.

- Truyền sang người: Khi muỗi đã nhiễm bệnh đốt một người khỏe mạnh, virus sẽ xâm nhập vào máu người này, tiếp tục nhân lên và đạt nồng độ cao, tạo điều kiện cho các con muỗi khác bị nhiễm, duy trì chu kỳ lây truyền.

* Các triệu chứng thường gặp gồm:

Sốt cao đột ngột: Thân nhiệt thường vượt trên 38,5°C, kéo dài khoảng 2-3 ngày, kèm cảm giác rét run.

Đau khớp dữ dội: Thường xuất hiện ở các khớp nhỏ như cổ tay, bàn tay, đầu gối, mắt cá chân; có thể kèm sưng nhẹ.

Phát ban ngoài da: Ban dát, sẩn xuất hiện sau vài ngày khởi sốt, phân bố rải rác hoặc lan rộng toàn thân.

Đau đầu vùng trán: Kèm theo cảm giác căng tức, mỏi toàn thân, giảm khả năng tập trung.

Triệu chứng tiêu hóa: Buồn nôn, nôn ói, chán ăn, một số trường hợp kèm tiêu chảy nhẹ.

* Để chủ động phòng, chống bệnh Chikungunya và các bệnh lây truyền từ muỗi khác như sốt xuất huyết, Zika, đề nghị người dân phối hợp thực hiện nghiêm túc các biện pháp sau:

1.   Diệt lăng quăng (bọ gậy), diệt muỗi:

- Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi:

- Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước (bể, chum, vại, thùng...) để muỗi không vào đẻ trứng.

- Thường xuyên thay, rửa nước các bình hoa, lọ hoa, bát nước cúng, máng nước.

- Thu gom, xử lý các vật dụng phế thải có thể đọng nước như chai lọ, lốp xe cũ, vỏ dừa, mảnh vỡ gốm, sứ.

- Thả cá vào các dụng cụ chứa nước lớn (bể, giếng...) để diệt lăng quăng.

- Diệt muỗi trưởng thành:

- Sử dụng bình xịt diệt côn trùng, vợt bắt muỗi, hương muỗi.

- Phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất diệt muỗi.

2.  Phòng chống muỗi đốt:

- Mặc quần áo: Mặc quần áo dài tay, dài chân để bảo vệ cơ thể khỏi muỗi đốt, đặc biệt là vào ban ngày, khi muỗi Aedes hoạt động mạnh.

- Ngủ màn: Ngủ trong màn, kể cả ban ngày, để tránh bị muỗi đốt.

- Sử dụng sản phẩm chống muỗi: Bôi kem hoặc xịt chống muỗi lên các vùng da hở khi đi ra ngoài hoặc ở trong những khu vực nhiều muỗi.

- Lắp lưới chống muỗi: Lắp lưới chống muỗi cho cửa sổ, cửa ra vào nhà.

3.  Tăng cường vệ sinh cá nhân và môi trường:

- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch.

- Giữ gìn vệ sinh nhà cửa, lớp học, nơi làm việc luôn sạch sẽ, gọn gàng.

- Phát quang bụi rậm, chặt cây, tỉa cành xung quanh nhà để không tạo nơi trú ẩn cho muỗi.

4.   Chủ động theo dõi sức khỏe:

- Khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh (sốt cao đột ngột, đau khớp, phát ban, đau đầu, mệt mỏi), cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời.

- Không tự ý mua thuốc điều trị tại nhà khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ.

Hãy cùng nhau chung tay thực hiện tốt các biện pháp phòng chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng!

                                        MAI PHƯƠNG